فضای ذخیره‌سازی ابری چیست و چه مزایا و کاربردی دارند؟
طراح و توسعه دهنده وب - 7 سال سابقه طراحی سایت و سئوی انواع سایت
تا به حال شده نگران از دست دادن عکس‌ها و فایل‌های مهمتان باشید؟ یا شاید دلتان می‌خواهد از هر جایی و با هر دستگاهی به مدارک کاری‌تان دسترسی داشته باشید؟ اینجا مفهوم فضای ذخیره‌سازی ابری (Cloud Storage) معنا پیدا می‌کند. به زبان ساده، فضای ذخیره سازی ابری یعنی داده‌های شما به جای ذخیره شدن فقط روی یک دستگاه مشخص (مثل گوشی، لپ‌تاپ یا هارد اکسترنال)، روی شبکه‌ای از سرورها در اینترنت ذخیره می‌شوند.
این مدل ذخیره سازی مزایای بی‌شماری دارد؛ از امنیت و دسترسی آسان گرفته تا صرفه جویی در هزینه و امکان همکاری راحت‌تر. در این مقاله به زبانی کاملا ساده و کاربردی توضیح می‌دهیم که فضای ابری چیست، چطور کار می‌کند، چه مزایا و کاربردهایی دارد و انواع آن کدامند.
فضای ذخیره سازی ابری به معنای ذخیره کردن اطلاعات شما (مانند عکس، ویدیو، اسناد و فایل‌های دیگر) بر روی سرورهایی است که از طریق اینترنت قابل دسترسی هستند، به جای اینکه فقط روی حافظه داخلی دستگاه شما (مثل لپ‌تاپ، گوشی یا فلش مموری) ذخیره شوند. تصور کنید به جای اینکه تمام وسایل خانه‌تان را در یک کمد کوچک نگه دارید، آن‌ها را در یک انباری بسیار بزرگ و امن قرار می‌دهید که از هر جای دنیا و با هر کلیدی می‌توانید به آن دسترسی داشته باشید. این انباری بزرگ و امن، همان فضای ذخیره سازی ابری است.
شاید بپرسید: فضای ابری یعنی چی؟ کلمه “ابری” در اینجا به مفهوم اینترنت اشاره دارد. در واقع، شما اطلاعاتتان را به جای دستگاه خودتان، روی سرور ذخیره می‌کنید که در مراکز داده (دیتاسنترها) نگهداری می‌شوند. این سرورها 24 ساعته به اینترنت متصل هستند و شما می‌توانید هر زمان که بخواهید، از طریق اینترنت و با وارد کردن نام کاربری و رمز عبور خود، به اطلاعاتتان دسترسی پیدا کنید. برای درک بهتر مفهوم ذخیره سازی در فضای ابری به مثال‌های زیر توجه کنید:
- ذخیره عکس‌ها در گوگل فوتوز یا iCloud:
وقتی عکسی با گوشی خود می‌گیرید و آن را در گوگل فوتوز یا iCloud آپلود می‌کنید، در واقع از فضای ذخیره سازی ابری استفاده می‌کنید. دیگر لازم نیست نگران پر شدن حافظه گوشی‌تان باشید یا اگر گوشی‌تان خراب شد، عکس‌هایتان از بین بروند. - استفاده از دراپ‌باکس یا گوگل درایو برای فایل‌های کاری:
اگر اسناد کاری یا پروژه‌هایتان را در سرویس‌هایی مثل دراپ‌باکس یا گوگل درایو ذخیره می‌کنید، این فایل‌ها در فضای ابری نگهداری می‌شوند. شما می‌توانید از لپ‌تاپ محل کار، تبلت در خانه یا حتی گوشی دوستتان به آن‌ها دسترسی داشته باشید. - فضای ذخیره بازی‌های آنلاین:
بسیاری از بازی‌های ویدیویی، اطلاعات بازی شما را در فضای ابری خودشان نگه می‌دارند. این یعنی اگر کنسول بازی‌تان را عوض کنید یا بازی را روی دستگاه دیگری نصب کنید، می‌توانید از همان جایی که رها کرده بودید ادامه دهید و نیازی نیست به مرحله اول بازی بازگردید.
به طور خلاصه، فضای ابری راهکاری امن و منعطف برای نگهداری و مدیریت داده‌هاست که به شما امکان می‌دهد اطلاعاتتان را از هر مکان و با هر دستگاهی که به اینترنت متصل است، در اختیار داشته باشید.
وقتی شما فایلی را در فضای ابری ذخیره می‌کنید، در واقع آن را به جای هارد دیسک کامپیوتر خودتان، روی مجموعه‌ای از سرورهای بسیار بزرگ و قدرتمند که در مکانی به نام مرکز داده (Data Center) قرار دارند، آپلود می‌کنید. این مراکز داده، ساختمان‌های عظیمی پر از هزاران سرور، سیستم‌های خنک کننده پیشرفته و اتصالات اینترنتی پرسرعت هستند که 24 ساعته فعال‌اند.
- دیتاسنترها:
این‌ها “خانه‌های” فیزیکی فضای ابری هستند. دیتاسنترها برای امنیت، پایداری و عملکرد بالا طراحی شده‌اند. اطلاعات شما در اینجا روی چندین سرور و در چندین مکان ذخیره می‌شوند تا حتی اگر یکی از سرورها دچار مشکل شد، اطلاعات شما از بین نرود. - سرورها:
هر دیتاسنتر شامل صدها یا هزاران سرور است. این سرورها همان کامپیوترهای قدرتمندی هستند که مسئول ذخیره، پردازش و مدیریت اطلاعات شما هستند. وقتی شما فایلی را آپلود می‌کنید، نرم افزار فضای ابری آن را به بخش‌های کوچک تقسیم کرده و روی چندین سرور مختلف ذخیره می‌کند. - اینترنت:
اینترنت شاهراه اصلی بین دستگاه شما و دیتاسنتر است. وقتی فایلی را آپلود می‌کنید، از طریق اتصال اینترنتی شما به دیتاسنتر منتقل می‌شود. وقتی می‌خواهید فایلی را دانلود کنید یا به آن دسترسی پیدا کنید، همین مسیر را برعکس طی می‌کند.
فضای ذخیره سازی ابری در واقع زیرمجموعه‌ای از مفهوم بزرگ‌تر رایانش ابری (Cloud Computing) است. رایانش ابری به معنای ارائه خدمات محاسباتی مختلف (مانند سرورها، پایگاه‌های داده، شبکه‌ها، نرم افزارها، تحلیل‌گرها و هوش مصنوعی) از طریق اینترنت است. یعنی به جای اینکه خودتان این منابع را داشته باشید و نگهداری کنید، آن‌ها را به عنوان یک سرویس از ارائه دهندگان ابری دریافت می‌کنید.
فضای ذخیره سازی ابری نیز یکی از این سرویس‌ها است. ارائه دهندگان فضای ابری، زیرساخت فیزیکی ذخیره سازی (دیتاسنتر و سرور) را نگهداری و مدیریت می‌کنند و شما فقط به ازای فضایی که استفاده می‌کنید، هزینه می‌پردازید. این مدل، دسترسی آسان، مقیاس پذیری (قابلیت افزایش یا کاهش ظرفیت به راحتی) و انعطاف پذیری زیادی را برای کاربران فراهم می‌کند. شما می‌توانید در مقاله انواع رایانش ابری چیست اطلاعات بیشتری در این باره کسب کنید.
استفاده از فضای ذخیره سازی ابری مزایای زیادی برای افراد و کسب‌وکارها دارد که آن را به یک راه حل محبوب و کارآمد تبدیل کرده است. برخی از مهمترین این مزایا شامل موارد زیر هستند:
- دسترسی از هر جا و با هر دستگاهی:
یکی از بزرگترین مزایای فضای ابری، قابلیت دسترسی به اطلاعات شما از هر مکان و در هر زمان است. کافی است به اینترنت متصل باشید تا بتوانید از طریق گوشی، تبلت، لپ‌تاپ یا هر کامپیوتر دیگری به فایل‌هایتان دسترسی پیدا کنید. دیگر نیازی به حمل فلش مموری یا هارد اکسترنال نیست. - کاهش ریسک از بین رفتن اطلاعات:
اطلاعات شما در فضای ابری روی چندین سرور و در چندین مکان مختلف ذخیره می‌شوند. این یعنی حتی اگر یکی از سرورها دچار مشکل شود یا یک دیتاسنتر دچار بلای طبیعی شود، اطلاعات شما سالم می‌مانند. این موضوع، نگرانی بابت خرابی هارد دیسک، گم شدن گوشی یا ویروسی شدن سیستم را تا حد زیادی از بین می‌برد. - صرفه جویی در هزینه:
استفاده از فضای ابری می‌تواند در هزینه‌ها صرفه جویی کند. شما دیگر نیازی به خرید و نگهداری هارد دیسک‌های گران قیمت یا سرورهای شخصی ندارید. همچنین، بسیاری از سرویس‌های ابری مدل “پرداخت به ازای استفاده” (Pay-as-you-go) دارند، یعنی فقط به ازای فضایی که مصرف می‌کنید، هزینه می‌پردازید. - همگام سازی خودکار:
بسیاری از سرویس‌های فضای ابری قابلیت همگام سازی خودکار (Automatic Sync) دارند. این یعنی هر تغییری که در یک فایل در فضای ابری ایجاد کنید، به طور خودکار در تمامی دستگاه‌های متصل شما بروزرسانی می‌شود. این ویژگی برای تیم‌هایی که روی یک پروژه مشترک کار می‌کنند یا افرادی که از چندین دستگاه استفاده می‌کنند، بسیار مفید است. - امنیت داده‌ها:
ارائه دهندگان معتبر فضای ابری، سرمایه گذاری زیادی روی امنیت داده‌ها می‌کنند. آن‌ها از رمزنگاری پیشرفته، فایروال‌ها، سیستم‌های تشخیص نفوذ و پروتکل‌های امنیتی سخت‌گیرانه برای محافظت از اطلاعات شما استفاده می‌کنند. این سطح از امنیت معمولا بسیار بالاتر از چیزی است که یک کاربر خانگی می‌تواند برای دستگاه‌های شخصی خود فراهم کند. - اشتراک گذاری آسان:
به راحتی می‌توانید فایل‌ها و پوشه‌ها را با دیگران به اشتراک بگذارید، بدون اینکه نیاز به ارسال ایمیل‌های حجیم یا استفاده از فلش مموری باشد. امکان تنظیم سطح دسترسی (فقط مشاهده، ویرایش، یا دانلود) نیز وجود دارد که امنیت بیشتری فراهم می‌کند. - مقیاس پذیری:
فضای ابری به شما امکان می‌دهد تا هر زمان که نیاز دارید، فضای ذخیره سازی خود را افزایش یا کاهش دهید. این یعنی کسب‌وکارها می‌توانند با رشد اطلاعاتشان، به راحتی ظرفیت ذخیره سازی خود را گسترش دهند، بدون اینکه نیاز به خرید سخت افزار جدیدی باشد. - بکاپ‌گیری آسان:
فضای ابری یک راهکار عالی برای بکاپ‌گیری (پشتیبان‌گیری) منظم از اطلاعات مهم است، به خصوص در کسب‌وکارها که از دست رفتن اطلاعات می‌تواند فاجعه‌بار باشد.
خرید فضای ذخیره سازی ابری
- مقرون به صرفه
- امنیت بالا
- دسترسی پذیری بالا
فضای ذخیره‌سازی ابری به دلیل انعطاف پذیری و دسترسی بالا، کاربردهای بسیار گسترده‌ای هم برای کاربران عادی و هم برای کسب‌وکارها دارد؛ در اینجا به برخی از مهمترین آن‌ها اشاره می‌کنیم:
- بکاپ گرفتن (پشتیبان‌گیری):
یکی از رایج‌ترین و حیاتی‌ترین کاربردهای فضای ابری، بکاپ گرفتن از فایل‌های مهم است. به جای اینکه نگران از دست رفتن اطلاعات روی کامپیوتر یا گوشی خود باشید، می‌توانید به طور خودکار یا دستی از عکس‌ها، اسناد، ویدیوها و سایر فایل‌های مهم خود در فضای ابری پشتیبان بگیرید. این کار اطلاعات شما را در برابر خرابی دستگاه، سرقت یا حوادث غیرمترقبه محافظت می‌کند. - اشتراک‌گذاری فایل با تیم و همکاران:
فضای ابری ابزاری فوق العاده برای همکاری تیمی است. اعضای یک تیم می‌توانند به راحتی فایل‌های پروژه را به اشتراک بگذارند، همزمان روی یک سند کار کنند و از بروز بودن نسخه‌ها مطمئن شوند. این موضوع به خصوص برای تیم‌های دورکار یا پروژه‌هایی که اعضای آن در نقاط مختلف جغرافیایی هستند، بسیار کارآمد است. - نگهداری فایل‌های سایت یا اپلیکیشن:
توسعه دهندگان و مدیران وب‌سایت‌ها از فضای ابری برای نگهداری فایل‌های استاتیک (مانند تصاویر، ویدیوها، فایل‌های CSS و JavaScript) وب‌سایت یا اپلیکیشن‌های خود استفاده می‌کنند. این کار باعث کاهش بار روی سرور اصلی وب‌سایت و افزایش سرعت بارگذاری می‌شود. - ذخیره پایگاه داده، تصاویر و ویدیوهای حجیم:
سازمان‌ها و کسب‌وکارها از فضای ابری برای ذخیره پایگاه‌های داده بزرگ، آرشیو عظیم تصاویر، ویدیوها و سایر فایل‌های حجیم استفاده می‌کنند. این راهکار، مقیاس پذیری و دسترسی لازم را برای حجم بالای داده‌ها فراهم می‌کند. - جایگزینی برای فلش مموری یا هارد اکسترنال:
فضای ابری می‌تواند به طور کامل جایگزین ابزارهای ذخیره سازی فیزیکی مانند فلش مموری یا هارد اکسترنال شود. این کار نه تنها نیاز به حمل و نقل این دستگاه‌ها را از بین می‌برد، بلکه خطر گم شدن یا آسیب دیدن فیزیکی آن‌ها را نیز حذف می‌کند. - میزبانی وب‌سایت‌ها و اپلیکیشن‌ها:
فراتر از ذخیره سازی فایل‌ها، فضای ابری می‌تواند به عنوان بستر اصلی برای میزبانی کامل وب‌سایت‌ها، اپلیکیشن‌های وب و حتی سرویس‌های پیچیده‌تر مورد استفاده قرار گیرد. - همکاری در ویرایش اسناد:
سرویس‌هایی مانند Google Docs که بر پایه فضای ابری کار می‌کنند، به چندین کاربر امکان می‌دهند تا به طور همزمان یک سند را ویرایش کنند. این ویژگی برای کار تیمی در لحظه بسیار مفید است.
به طور کلی، هر جایی که نیاز به ذخیره، دسترسی و مدیریت آسان اطلاعات وجود دارد، فضای ابری می‌تواند یک راه‌حل قدرتمند و کارآمد باشد.
فضای ذخیره سازی ابری را می‌توان به مدل‌های مختلفی دسته بندی کرد که هر کدام ویژگی‌ها، مزایا و کاربردهای خاص خود را دارند. شناخت این مدل‌ها به شما کمک می‌کند تا بهترین گزینه را برای نیازهای خود انتخاب کنید.
فضای ابری عمومی رایج‌ترین نوع فضای ابری است. در این مدل، منابع (مانند سرورها، ذخیره سازی و شبکه) توسط یک ارائه دهنده شخص ثالث (مثل گوگل، مایکروسافت، آمازون) مدیریت و نگهداری می‌شوند. این منابع بین چندین مشتری به اشتراک گذاشته می‌شوند، اما داده‌های هر مشتری به طور مجزا و امن نگهداری می‌شوند. Google Drive, Dropbox, Microsoft OneDrive, iCloud برای کاربران عادی و Amazon S3 (بخشی از AWS), Google Cloud Storage, Azure Blob Storage برای کسب و کارها مناسب هستند.
استفاده از فضای ابری عمومی دارای مزایا و معایب بسیاری است که مزایای آن شامل مقرون به صرفه بودن (فقط به ازای مصرف پرداخت می‌کنید)، مقیاس پذیری بسیار بالا، عدم نیاز به نگهداری زیرساخت توسط کاربر، دسترسی آسان و سریع و… هستند. در مقابل معایب این نوع از فضای ابری معایبی نیز شامل کنترل کمتر بر زیرساخت، نگرانی‌های احتمالی بابت حریم خصوصی داده‌ها (به دلیل اشتراک‌گذاری زیرساخت)، وابستگی به ارائه دهنده هستند.
در فضای ابری خصوصی، منابع ابری (سرورها، ذخیره سازی و…) به طور اختصاصی برای یک سازمان یا شرکت خاص استفاده می‌شوند. این زیرساخت می‌تواند در محل شرکت (on-premise) یا توسط یک ارائه‌دهنده شخص ثالث به طور اختصاصی برای آن سازمان میزبانی شود. به طور مثال یک بانک بزرگ که دیتاسنتر خود را دارد و تمام خدمات ابری داخلی را برای کارمندانش فراهم می‌کند. این فضای ابری نیز دارای مزایا و معایب بسیاری است که عبارتند از:
- مزایا: کنترل و امنیت بسیار بالا، امکان سفارشی سازی کامل، حفظ حریم خصوصی داده‌ها به دلیل عدم اشتراک‌گذاری منابع با دیگران، سازگاری با نیازهای خاص و مقررات سخت‌گیرانه.
- معایب: هزینه اولیه بالا برای راه‌اندازی و نگهداری، نیاز به تخصص فنی برای مدیریت، مقیاس پذیری کمتر نسبت به ابری عمومی.
فضای ابری هیبریدی ترکیبی از فضای ابری عمومی و خصوصی است. در این مدل، سازمان‌ها می‌توانند از هر دو نوع فضا به طور همزمان استفاده کنند و داده‌ها و برنامه‌ها را بین آن‌ها جابه‌جا کنند. معمولا داده‌های حساس و حیاتی در فضای ابری خصوصی نگهداری می‌شوند، در حالی که داده‌های کمتر حساس و برنامه‌های با ترافیک متغیر به فضای ابری عمومی منتقل می‌شوند.
به طور مثال یک شرکت خرده فروشی که اطلاعات حساس مشتریان را در فضای ابری خصوصی خود نگهداری می‌کند، اما از فضای ابری عمومی برای مدیریت وب‌سایت فروشگاهی خود در ایام پرفروش (مانند بلک فرایدی) استفاده می‌کند تا ترافیک بالا را مدیریت کند. انعطاف‌پذیری بالا، بهره‌مندی از مزایای هر دو مدل (امنیت برای داده‌های حساس، مقیاس پذیری برای داده‌های عمومی)، بهینه سازی هزینه و… جز مزایای فضای ابری هیبریدی محسوب می شوند و پیچیدگی بیشتر در مدیریت و یکپارچه سازی، نیاز به ابزارهای مدیریت قوی برای ارتباط بین دو محیط نیز جز معایب به شمار می‌آیند.
فضای ابری شخصی به معنای ذخیره سازی اطلاعات شخصی شما در یک سرور یا دستگاه ذخیره سازی تحت کنترل خودتان در خانه است که از طریق اینترنت قابل دسترسی است. این مدل، در واقع یک نسخه کوچک و خصوصی از فضای ابری برای مصارف خانگی است. به عنوان مثال استفاده از یک دستگاه NAS (Network Attached Storage) در خانه که به اینترنت متصل است و شما می‌توانید از راه دور به فایل‌های ذخیره شده روی آن دسترسی داشته باشید. مزایای و معایب فضای ابری شخصی به شرح زری هستند:
- مزایا: کنترل کامل بر داده‌ها، حریم خصوصی بالا، عدم نیاز به پرداخت هزینه ماهانه به ارائه دهندگان ابری (پس از خرید سخت افزار اولیه).
- معایب: نیاز به خرید و نگهداری سخت افزار، نیاز به دانش فنی برای راه‌اندازی و مدیریت، عدم مقیاس پذیری به اندازه ابری عمومی، وابستگی به اتصال اینترنت خانگی شما.
فضای ابری و هاست، هر دو برای ذخیره سازی داده‌ها و راه‌اندازی وب‌سایت‌ها استفاده می‌شوند، اما ساختار فنی و عملکرد آن‌ها کاملا متفاوت است. هاست معمولا به معنی اجاره کردن بخشی از یک سرور مشخص است. در این روش، سایت یا برنامه روی یک سرور فیزیکی میزبانی می‌شود که منابع آن بین چند کاربر تقسیم شده یا به طور اختصاصی به یک کاربر داده می‌شود. در مقابل، فضای ابری مبتنی بر شبکه‌ای از سرورها است که به صورت همزمان به یک پروژه سرویس می‌دهند. این ساختار باعث می‌شود که در صورت بروز اختلال در یکی از سرورها، سرورهای دیگر بلافاصله جایگزین شوند و عملکرد سیستم بدون توقف ادامه یابد.
فضای ابری به دلیل توزیع منابع در چند نقطه، از نظر پایداری و امنیت مزیت بیشتری دارد. از طرف دیگر، استفاده از هاست ممکن است در شرایطی مانند پروژه‌های کوچک‌تر یا سایت‌هایی با ترافیک محدود، گزینه ساده‌تر و مقرون به صرفه‌تری باشد. به طور کلی، هاست برای زمانی مناسب است که نیاز به منابع زیادی وجود ندارد و رشد سریع یا ترافیک بالا در پیش‌بینی پروژه دیده نمی‌شود. اما در شرایطی که نیاز به مقیاس پذیری بالا، در دسترس بودن مداوم و تحمل خطا وجود دارد، فضای ابری انتخاب هوشمندانه‌تری خواهد بود.
اگر فقط می‌خواهید فایل‌هایتان را ذخیره کنید و به آن‌ها دسترسی داشته باشید، فضای ابری مناسب است. اما اگر قصد دارید یک وب‌سایت راه‌اندازی کنید و آن را برای عموم در دسترس قرار دهید، به هاست نیاز دارید. البته، بسیاری از ارائه دهندگان هاستینگ نیز سرویس‌های ذخیره سازی ابری را به عنوان بخشی از خدماتشان یا به صورت مکمل ارائه می‌دهند. برای خرید فضای ذخیره سازی ابری یا هاست، باید نیازهای پروژه خود را به دقت بررسی کنید.
فضای ذخیره سازی ابری توسط طیف گسترده‌ای از ابزارها و سرویس‌ها پشتیبانی می‌شود که هم برای کاربران عادی و هم برای کسب‌وکارها، امکان استفاده آسان و کارآمد از این فضا را فراهم می‌کنند.
این سرویس‌ها محبوب‌ترین گزینه‌ها برای ذخیره سازی شخصی و اشتراک‌گذاری فایل‌های کوچک هستند که عبارتند از:
- Google Drive:
گوگل درایو بخشی از اکوسیستم گوگل است و فضای رایگان سخاوتمندانه (15 گیگابایت)، یکپارچگی عالی با Gmail و Google Docs، اپلیکیشن‌های موبایل و دسکتاپ ارائه داده و برای اسناد، عکس‌ها و ویدیوها را مناسب است. - Dropbox:
این ابزار یکی از پیشگامان فضای ابری بوده و رابط کاربری بسیار ساده و روان، قابلیت همگام سازی قدرتمند، ابزارهای همکاری تیمی و… دارد. - Microsoft OneDrive:
سرویس ذخیره سازی ابری مایکروسافت دارای یکپارچگی عمیق با ویندوز و مجموعه آفیس 365 بوده و برای کاربران محصولات مایکروسافت مناسب است. - iCloud:
فضای ابری اپل نیز کاملا یکپارچه با دستگاه‌های اپل (آیفون، آی‌پد، مک) بوده و مناسب برای بکاپ گرفتن از دستگاه‌های اپل، عکس‌ها و اسناد است. - Mega:
این سرویس تمرکز زیادی بر حریم خصوصی و رمزنگاری end-to-end دارد و فضای رایگان اولیه خوبی ارائه می‌دهد. - Box:
بیشتر برای استفاده‌های سازمانی و همکاری تیمی طراحی شده است، اما نسخه شخصی نیز دارد.
کسب‌وکارها، به خصوص آن‌هایی که حجم زیادی از داده‌های حیاتی دارند، به ذخیره سازی ابری حرفه‌ای‌تری نیاز دارند که امنیت، مقیاس پذیری و قابلیت‌های مدیریتی پیشرفته‌تری ارائه دهند؛ تعدادی از آن‌ها عبارتند از:
- Amazon S3 (Simple Storage Service):
یکی از محبوب‌ترین و قدرتمندترین سرویس‌های ذخیره سازی شیء (Object Storage) در دنیا، ارائه شده توسط Amazon Web Services (AWS) است. این نوع بسیار مقیاس پذیر، امن و با امکانات فراوان برای توسعه دهندگان و کسب‌وکارهای بزرگ طراحی شده است. - Google Cloud Storage:
این سرویس ذخیره سازی ابری گوگل برای سازمان‌ها بوده و قابلیت‌های مشابه با Amazon S3 را ارائه می‌دهد و برای کسب‌وکارهایی که از سایر سرویس‌های Google Cloud استفاده می‌کنند، مناسب است. - Azure Blob Storage:
سرویس ذخیره‌سازی شیء مایکروسافت، بخشی از Microsoft Azure. برای کسب‌وکارهایی که زیرساخت‌های مایکروسافتی دارند، یکپارچگی خوبی فراهم می‌کند. - Backblaze B2 Cloud Storage:
یک سرویس ذخیره سازی ابری با قیمت بسیار رقابتی که هم برای بکاپ‌های شخصی و هم برای کسب‌وکارهای کوچک و متوسط جذاب است. - Veeam:
یک راهکار بکاپ‌گیری و بازیابی اطلاعات برای محیط‌های مجازی، فیزیکی و ابری بوده و بیشتر یک نرم‌افزار بکاپ‌گیری است که با سرویس‌های ابری مختلف یکپارچه می‌شود. - Dropbox Business / Google Workspace (قبلا G Suite):
نسخه‌های سازمانی سرویس‌های مصرف کننده هستند که قابلیت‌های امنیتی بیشتر، فضای ذخیره سازی نامحدود یا بسیار زیاد و ابزارهای مدیریتی برای تیم‌ها را ارائه می‌دهند.
انتخاب ابزار مناسب بستگی به حجم داده‌ها، نیازهای امنیتی، بودجه و تعداد کاربران شما دارد. برای خرید فضای ذخیره سازی ابری برای کسب‌وکار، باید نیازهای خاص خود را به دقت بررسی کنید.
تصمیم‌گیری برای استفاده از فضای ذخیره سازی ابری یا انتخاب ابزارهای ابری برای یک کسب‌وکار، به عوامل مختلفی بستگی دارد. در ادامه به شرایطی اشاره می‌کنیم که در آن‌ها استفاده از فضای ابری یک انتخاب هوشمندانه است و همچنین نکاتی را برای انتخاب درست فضای ابری سازمانی ارائه می‌دهیم.
- رشد سریع داده‌ها (Data Growth):
اگر حجم داده‌های کسب‌وکار شما به سرعت در حال افزایش است و نگهداری آن‌ها روی سرورهای داخلی دشوار و پرهزینه شده، فضای ابری راه حلی مناسب و مقرون‌به‌صرفه است. - نیاز به دسترسی از راه دور و همکاری تیمی:
برای تیم‌هایی که از نقاط مختلف جغرافیایی کار می‌کنند یا کارمندانی که نیاز به دسترسی به فایل‌ها از خارج از دفتر دارند، فضای ابری ابزاری ضروری برای همکاری و دسترسی آسان است. - کاهش هزینه‌های زیرساخت:
اگر نمی‌خواهید سرمایه‌گذاری زیادی برای خرید، نگهداری و بروزرسانی سخت افزار (سرور، سیستم خنک کننده، برق و…) انجام دهید، فضای ابری با مدل “پرداخت به ازای استفاده” می‌تواند هزینه‌ها را کاهش دهد. - افزایش امنیت و پایداری داده‌ها:
برای محافظت از اطلاعات حیاتی در برابر حوادث، بلایای طبیعی، حملات سایبری یا خرابی سخت افزار، فضای ابری با قابلیت بکاپ‌گیری و تکرار داده‌ها در چندین مکان، راهکاری امن و پایدار است. - نیاز به مقیاس پذیری و انعطاف پذیری:
کسب‌وکارهایی که نیازهای ذخیره سازی آن‌ها متغیر است (مثلا در فصول خاصی از سال حجم داده‌ها افزایش می‌یابد)، می‌توانند به راحتی منابع خود را در فضای ابری کم یا زیاد کنند. - تمرکز بر کسب‌وکار اصلی:
با استفاده از فضای ابری، تیم IT شما دیگر نگران نگهداری زیرساخت‌های ذخیره سازی نیست و می‌تواند بر توسعه محصولات و خدمات اصلی کسب‌وکار تمرکز کند.
انتخاب فضای ابری سازمانی نیازمند بررسی دقیق‌تری نسبت به انتخاب فضای ابری شخصی است بذا اگر تصمیم به خرید دارید، به نکات زیر توجه کنید:
- امنیت و انطباق (Compliance):
مطمئن شوید ارائه دهنده فضای ابری از بالاترین استانداردهای امنیتی (رمزنگاری، احراز هویت قوی) برخوردار است و با مقررات صنعتی و دولتی مربوط به داده‌های شما (مانند GDPR, HIPAA) مطابقت دارد. در بخش امنیت در فضای ابری بیشتر به این موضوع می‌پردازیم. - قیمت‌گذاری:
مدل قیمت‌گذاری ارائه دهندگان مختلف را مقایسه کنید. به جز هزینه ذخیره سازی، به هزینه‌های انتقال داده (Ingress/Egress), درخواست‌ها (Requests) و سایر خدمات جانبی نیز توجه کنید. - قابلیت اطمینان و دسترسی (Reliability & Uptime):
سابقه ارائه دهنده در ارائه خدمات پایدار و درصد آپ‌تایم (Uptime) بالا را بررسی کنید. - عملکرد (Performance):
به سرعت دسترسی به داده‌ها (Latency) و پهنای باند (Bandwidth) توجه کنید. این موضوع برای اپلیکیشن‌هایی که نیاز به سرعت بالا دارند (مثل وب‌سایت‌های پربازدید یا اپلیکیشن‌های پخش ویدیو) حیاتی است. - پشتیبانی فنی:
ارائه دهنده‌ای را انتخاب کنید که پشتیبانی فنی قوی و پاسخگو داشته باشد. - قابلیت‌های مدیریت و API:
برای یکپارچگی با سیستم‌های موجود کسب‌وکار شما، وجود API (Application Programming Interface) قوی و ابزارهای مدیریتی کارآمد بسیار مهم است. - انتقال داده (Data Migration):
بررسی کنید که فرایند انتقال داده‌های موجود شما به فضای ابری چقدر آسان است.
امنیت در فضای ابری یکی از مهمترین دغدغه‌های کاربران و کسب‌وکارها است. با اینکه اطلاعات شما روی سرورهای شخص ثالث قرار می‌گیرد، ارائه دهندگان فضای ابری سرمایه‌گذاری عظیمی در امنیت می‌کنند تا از داده‌های شما محافظت کنند. رمزنگاری (Encryption) ستون فقرات امنیت در فضای ابری است. این فرایند اطلاعات شما را به کدهای غیرقابل خواندن تبدیل می‌کند، به طوری که فقط افراد مجاز با کلید رمزگشایی می‌توانند به آن‌ها دسترسی پیدا کنند. رمزنگاری دارای دو حالت است که عبارتند از:
- رمزنگاری در حالت انتقال (Encryption in Transit):
اطلاعات شما هنگام آپلود یا دانلود (هنگامی که بین دستگاه شما و سرورهای ابری در حال حرکت هستند) با پروتکل‌هایی مانند HTTPS رمزنگاری می‌شوند. این کار از شنود اطلاعات توسط افراد غیرمجاز در مسیر جلوگیری می‌کند. - رمزنگاری در حالت استراحت (Encryption at Rest):
اطلاعات شما پس از ذخیره شدن در سرورهای ابری نیز رمزنگاری می‌شوند. این یعنی حتی اگر کسی به صورت غیرمجاز به سرور فیزیکی دسترسی پیدا کند، داده‌های شما غیرقابل خواندن خواهند بود. بسیاری از سرویس‌ها به شما امکان می‌دهند که کلیدهای رمزنگاری خود را مدیریت کنید.
علاوه بر رمزنگاری، احراز هویت چند مرحله‌ای (MFA) یک لایه امنیتی اضافی برای حساب کاربری شما در فضای ابری فراهم می‌کند. به جای استفاده فقط از نام کاربری و رمز عبور، MFA از شما می‌خواهد که یک مرحله تایید هویت دیگر (مانند کدی که به گوشی شما ارسال می‌شود، تایید از طریق اپلیکیشن احراز هویت یا اثر انگشت) را نیز انجام دهید. این کار، حتی اگر رمز عبور شما لو برود، از دسترسی هکرها به حساب شما جلوگیری می‌کند.
همچنین حریم خصوصی داده‌ها نیز وجود دارد که در فضای ابری به این معناست که فقط شما (و افرادی که به آن‌ها اجازه می‌دهید) به اطلاعاتتان دسترسی داشته باشید و ارائه دهنده فضای ابری از داده‌های شما برای اهداف تبلیغاتی یا فروش به شخص ثالث استفاده نکند. ارائه‌دهندگان معتبر معمولا سیاست‌های حریم خصوصی شفافی دارند و با مقرراتی مانند GDPR (General Data Protection Regulation) یا CCPA (California Consumer Privacy Act) مطابقت دارند.
با وجود تمام اقدامات امنیتی، هیچ سیستمی 100% ضد نفوذ نیست. با این حال، باید واقع‌بینانه به موضوع نگاه کرد. احتمال اینکه اطلاعات شما در یک دیتاسنتر بسیار امن با چندین لایه محافظت امنیتی (فیزیکی و دیجیتال) لو برود، معمولا کمتر از احتمال از دست دادن اطلاعات به دلیل خرابی هارد دیسک، گم شدن گوشی یا نفوذ بدافزار به کامپیوتر شخصی شماست.
بیشتر نقض‌های امنیتی در فضای ابری به دلیل ضعف در اقدامات امنیتی کاربر (مانند استفاده از رمزهای عبور ضعیف، عدم فعال‌سازی MFA) یا حملات فیشینگ به خود کاربر اتفاق می‌افتد، نه نفوذ مستقیم به سیستم‌های ارائه دهنده ابری. در فضای ابری، امنیت یک مسئولیت مشترک بین ارائه دهنده و کاربر است.
ارائه دهنده مسئول امنیت “ابر” (زیرساخت‌ها، سخت افزارها، شبکه) است، اما شما مسئول امنیت “در ابر” هستید (پیکربندی صحیح سرویس‌ها، استفاده از رمزهای قوی، مدیریت دسترسی‌ها، فعال سازی MFA). بنابراین، با انتخاب یک ارائه دهنده معتبر و رعایت بهترین شیوه‌های امنیتی از سوی خودتان، می‌توانید امنیت داده‌های خود در فضای ابری را به حداکثر برسانید.
همگام سازی (Synchronization) با فضای ابری یکی از کاربردی‌ترین و قدرتمندترین ویژگی‌های این فناوری است که زندگی دیجیتال ما را آسان‌تر کرده است. همگام‌سازی یا Sync کردن فایل‌ها به این معنی است که نسخه‌های یکسان از یک فایل یا مجموعه فایل‌ها را در چندین مکان (مثلا در فضای ابری و روی دستگاه‌های مختلف شما) نگهداری کنید و هر تغییری که در یک نسخه ایجاد شود، به طور خودکار در نسخه‌های دیگر نیز اعمال و بروزرسانی شود.
به طور مثال تصور کنید عکسی را با لپ‌تاپ خود ویرایش می‌کنید. اگر این عکس در یک پوشه همگام سازی شده با فضای ابری (مثل پوشه دراپ‌باکس یا گوگل درایو روی لپ‌تاپ شما) قرار داشته باشد، به محض ذخیره تغییرات، آن عکس به طور خودکار در فضای ابری نیز بروزرسانی می‌شود. در نتیجه، وقتی با گوشی خود به فضای ابری متصل می‌شوید، نسخه ویرایش شده عکس را مشاهده خواهید کرد. این اتفاق برای اسناد، فایل‌های ویدیویی و هر نوع فایل دیگری نیز می‌افتد. قابلیت همگام سازی برای تیم‌ها و کسانی که از راه دور کار می‌کنند، مزایای زیادی به همراه دارد که عبارتند از:
- همکاری آسان:
اعضای یک تیم می‌توانند به طور همزمان روی یک پروژه یا سند مشترک کار کنند. هر تغییری که توسط یک عضو اعمال شود، بلافاصله برای دیگران نیز قابل مشاهده و دسترس است. این کار نیاز به ارسال فایل‌ها از طریق ایمیل یا فلش مموری را از بین می‌برد و از بروز مشکل “نسخه‌های قدیمی” جلوگیری می‌کند. - دسترسی همیشه بروز:
چه در دفتر باشید، چه در خانه، یا در سفر، همیشه به آخرین نسخه از فایل‌هایتان دسترسی دارید. کافی است یک دستگاه متصل به اینترنت داشته باشید. - بکاپ خودکار:
فرایند همگام سازی عملا یک بکاپ‌گیری خودکار و مداوم از فایل‌های شما است. هر تغییری که ایجاد می‌کنید، به سرعت در فضای ابری ذخیره می‌شود و در صورت از دست رفتن اطلاعات روی دستگاهتان، می‌توانید به راحتی آن‌ها را بازیابی کنید. - افزایش بهره‌وری:
با حذف مراحل دستی برای انتقال و بروزرسانی فایل‌ها، زمان زیادی صرفه جویی می‌شود و تمرکز تیم بر روی کار اصلی افزایش می‌یابد.
معماری فضای ابری (Cloud Architecture) به ساختار فنی و اجزای مختلفی اشاره دارد که یک سیستم فضای ذخیره سازی ابری را تشکیل می‌دهند. این معماری به گونه‌ای طراحی شده است که مقیاس پذیری، پایداری، امنیت و دسترسی بالا را تضمین کند. به زبان ساده، معماری فضای ابری نقشه‌ای است که نشان می‌دهد چگونه تمام بخش‌های “ابر” با هم کار می‌کنند تا اطلاعات شما را ذخیره و مدیریت کنند. معماری فضای ابری را می‌توان به سه بخش اصلی تقسیم کرد که به شرح زیر هستند:
بک‌اند (Backend):
این بخش “مغز متفکر” و “مرکز عملیاتی” فضای ابری است. بک‌اند شامل تمام سخت افزارها و نرم افزارهایی است که کاربران به طور مستقیم آن‌ها را نمی‌بینند، اما برای عملکرد سرویس ضروری هستند. اجزای اصلی بک‌اند عبارتند از:
- دیتاسنترها:
ساختمان‌های فیزیکی که میزبان سرورها، سیستم‌های خنک کننده، برق اضطراری و اتصالات شبکه هستند. - سرورها:
کامپیوترهای قدرتمندی که داده‌ها را ذخیره می‌کنند و درخواست‌های کاربران را پردازش می‌کنند. این سرورها معمولا به صورت خوشه‌ای (Clustered) کار می‌کنند، یعنی گروهی از سرورها با هم کار می‌کنند تا یک سرویس واحد را ارائه دهند. - فضای ذخیره سازی (Storage Systems):
سیستم‌های ذخیره سازی داده که معمولا از هارد دیسک‌ها (HDD) یا درایوهای حالت جامد (SSD) تشکیل شده‌اند. این سیستم‌ها به گونه‌ای طراحی شده‌اند که اطلاعات را به صورت تکراری (Redundant) در چندین نقطه ذخیره کنند تا از دست رفتن داده‌ها جلوگیری شود. - شبکه سازی (Networking):
مجموعه‌ای از روترها، سوئیچ‌ها و کابل‌های پرسرعت که سرورها را به هم و به اینترنت متصل می‌کنند. - نرم افزارهای مجازی سازی و مدیریت:
نرم افزارهایی که امکان ایجاد و مدیریت سرورهای مجازی، تقسیم منابع و خودکارسازی فرایندها را فراهم می‌کنند. یکی از ابزارهای شناخته‌شده در این زمینه Kubernetes است که برای مدیریت خودکار کانتینرها استفاده می‌شود. اگر می‌خواهید بیشتر با این ابزار آشنا شوید، پیشنهاد می‌کنیم صفحه Kubernetes چیست؟ را مطالعه نمایید.
فرانت‌اند (Frontend)
این بخش همان چیزی است که کاربران با آن در تعامل هستند. فرانت‌اند شامل رابط کاربری گرافیکی (Graphical User Interface – GUI) و وب‌سایت‌ها یا اپلیکیشن‌هایی است که کاربران از طریق آن‌ها به سرویس ابری دسترسی پیدا می‌کنند. اجزای اصلی فرانت‌اند عبارتند از:
- وب‌پورتال‌ها:
وب‌سایتی که شما برای ورود به حساب کاربری خود، آپلود و دانلود فایل‌ها و مدیریت تنظیمات استفاده می‌کنید (مثلا وب‌سایت گوگل درایو). - اپلیکیشن‌های موبایل و دسکتاپ:
نرم افزارهایی که روی گوشی یا کامپیوتر شما نصب می‌شوند و امکان همگام سازی و دسترسی به فایل‌ها را فراهم می‌کنند (مثلا اپلیکیشن دراپ‌باکس). - API :
رابط‌هایی که به توسعه دهندگان اجازه می‌دهند برنامه‌های خود را با سرویس ابری یکپارچه کنند.
دیتاسنترها (Data Centers):
دیتاسنترها مکان‌های فیزیکی هستند که تمام سخت افزارهای بک‌اند در آن‌ها قرار دارند. آن‌ها برای امنیت فیزیکی، تامین برق پایدار، خنک سازی و اتصال به اینترنت طراحی شده‌اند. بسیاری از ارائه دهندگان ابری، چندین دیتاسنتر در نقاط مختلف جغرافیایی دارند تا پایداری و دسترسی پذیری سرویس را به حداکثر برسانند.
البته در کنار معماری‌های ابری رایج، مفهومی به نام Edge computing چیست؟ نیز مطرح شده که در آن بخشی از پردازش‌ها به لبه شبکه و نزدیک‌ترین نقطه به کاربر منتقل می‌شود تا سرعت دسترسی و کارایی افزایش یابد.
معماری فضای ابری از دیدگاه ارائه دهندگان خدمات به سه مدل اصلی تقسیم می‌شود که سطوح مختلفی از کنترل و مدیریت را برای کاربران فراهم می‌کنند:
- IaaS (Infrastructure as a Service – زیرساخت به عنوان سرویس):
در این مدل، ارائه دهنده، زیرساخت‌های اساسی مانند سرورهای مجازی، شبکه و فضای ذخیره سازی را فراهم می‌کند. شما کنترل کامل بر سیستم عامل، اپلیکیشن‌ها و داده‌ها دارید، اما نیاز به مدیریت آن‌ها از سوی خودتان است. - PaaS (Platform as a Service – پلتفرم به عنوان سرویس):
این مدل، علاوه بر زیرساخت، یک پلتفرم توسعه و محیط اجرایی را نیز فراهم می‌کند. شما می‌توانید برنامه‌های خود را روی آن بسازید و اجرا کنید، بدون اینکه نگران مدیریت سرورها یا سیستم عامل باشید. - SaaS (Software as a Service – نرم افزار به عنوان سرویس):
در این مدل، شما به طور مستقیم از نرم افزار کاربردی آماده استفاده می‌کنید که تمامی زیرساخت‌ها و مدیریت آن توسط ارائه‌دهنده انجام می‌شود.
فضای ذخیره سازی ابری که در این مقاله به آن پرداختیم، بیشتر در دسته SaaS (برای سرویس‌های کاربران عادی) و IaaS (برای سرویس‌های ذخیره سازی شیء مانند Amazon S3 که توسعه دهندگان از آن‌ها استفاده می‌کنند) قرار می‌گیرد.
فضای ذخیره سازی ابری جایی امن در اینترنت است که می‌توانیم اطلاعاتمان را روی سرورهای قدرتمند دیتاسنترها ذخیره کرده و از هر کجا و با هر دستگاهی به آن‌ها دسترسی پیدا کنیم. مزایای بی‌شمار فضای ذخیره‌سازی ابری شامل کاهش ریسک از دست رفتن اطلاعات، صرفه جویی در هزینه، همگام سازی خودکار و امنیت بالا و…. هستند. به طور خلاصه، فضای ذخیره‌سازی ابری دیگر یک گزینه لوکس نیست، بلکه یک ضرورت برای هر فرد یا کسب‌وکاری است که می‌خواهد داده‌هایش امن، قابل دسترس و همواره بروز باشند.
با درک صحیح این فناوری، می‌توانید بهترین استفاده را از آن ببرید و تجربه‌ای روان‌تر و امن‌تر در فضای دیجیتال داشته باشید.
فضای ابری چه فرقی با گوگل درایو دارد؟
در واقع، گوگل درایو یکی از سرویس‌های بسیار معروف فضای ذخیره‌سازی ابری است. یعنی گوگل درایو ابزار یا پلتفرمی است که به شما امکان می‌دهد از فناوری فضای ابری برای ذخیره و مدیریت فایل‌های خود استفاده کنید.
آیا می‌شود فایل‌ها را از فضای ابری حذف کرد؟
بله، شما هر زمان که بخواهید می‌توانید فایل‌ها یا پوشه‌هایی را که در فضای ابری ذخیره کرده‌اید، حذف کنید. با حذف فایل‌ها، فضای ذخیره‌سازی شما آزاد می‌شود.
هزینه استفاده از فضای ابری چقدر است؟
هزینه استفاده از فضای ابری بسته به ارائه‌د هنده و میزان فضایی که نیاز دارید متفاوت است. بسیاری از سرویس‌ها (مانند گوگل درایو، دراپ‌باکس، وان‌درایو) فضای رایگان اولیه (مثلا 5 تا 15 گیگابایت) ارائه می‌دهند.
فضای ابری رایگان داریم؟
بله، بسیاری از سرویس‌دهندگان محبوب مانند گوگل درایو (15 گیگابایت)، دراپ‌باکس (2 گیگابایت)، وان‌درایو (5 گیگابایت) و iCloud (5 گیگابایت) فضای رایگان اولیه را ارائه می‌دهند.
آیا همه دستگاه‌ها با فضای ابری کار می‌کنند؟
تقریبا همه دستگاه‌های مدرن، از جمله کامپیوترهای شخصی (ویندوز، مک، لینوکس)، گوشی‌های هوشمند (اندروید، iOS) و تبلت‌ها، با فضای ابری کار می‌کنند.
این مقاله برای شما مفید بود؟
ابرها همیشه در تلاش است تا با فراهم کردن به روزترین تجهیزات و فناوری‌ها، پایدارترین بسترها را برای ساخت کسب و کارهای مختلف فراهم آورد. تا همیشه در کنار شما برای ساختن قوی‌ترین کسب و کارهای ایرانی.
راه‌های ارتباطی با ابرها : [email protected]
کلیه حقوق برای ابرها محفوظ می باشد.
Copyright © 2025 Abrha Cloud Computing Technology ® , All Rights Reserved.